رهپویان راهگشای شما درامور حقوقی
در عصر ارتباطات، گفت‌وگوهای روزمره ما به فضای مجازی منتقل شده‌اند. پیام‌رسان‌هایی همچون واتساپ، تلگرام، اینستاگرام و… بستری برای تبادل نظر، طرح دیدگاه‌ها، و البته گاه مجادلات و مشاجرات مجازی فراهم کرده‌اند. اما آیا این گفتگوها صرفاً خصوصی هستند؟ آیا پیام‌های ما در چت قابل پیگیری قانونی‌اند؟ پاسخ مثبت است. فضای مجازی حریم امنی برای ارتکاب جرم نیست و گفت‌وگوهای مجازی می‌توانند پیامدهای حقوقی جدی به همراه داشته باشند.
بسیاری از مردم تصور می‌کنند که چت‌های خصوصی قابل استناد در محاکم نیستند؛ اما قانون، چت‌ها را در کنار سایر ادله دیجیتال، در صورتی که صحت و اصالت آن‌ها احراز شود، معتبر می‌داند. بنابراین، هر پیامی که در فضای مجازی ارسال می‌کنید، می‌تواند روزی علیه شما استفاده شود.
مطابق مواد ۶۰۸ و ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی:
• توهین به افراد (حتی در پیام خصوصی) جرم بوده و تا ۷۴ ضربه شلاق یا جزای نقدی در پی دارد.
• افتراء یعنی نسبت دادن صریح جرم به دیگری بدون دلیل، که با مجازات حبس و شلاق همراه است.
• تهدید به هر صورت، حتی نوشتاری یا پیامکی، طبق ماده ۶۶۹ جرم است و می‌تواند از ۲ ماه تا ۲ سال حبس به همراه داشته باشد.
برخی افراد در چت با شوخی‌های نامناسب یا اظهارات تحقیرآمیز، فکر می‌کنند فضا غیررسمی است و مشکلی پیش نمی‌آید. اما در صورتی که مخاطب احساس تهدید، توهین یا هتک حیثیت کند، می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه و شکایت تنظیم کند.
اگر در گروه‌های واتساپ یا تلگرام، فردی اقدام به توهین یا نشر اکاذیب کند، نه تنها خود او، بلکه در برخی موارد مدیر گروه نیز در معرض مسئولیت قرار می‌گیرد؛ به‌خصوص اگر به‌جای حذف محتوای مجرمانه، آن را تأیید یا منتشر کرده باشد.
بله، اگر اسکرین‌شات‌ها همراه با اطلاعات تکمیلی (مثل زمان ارسال، شماره ارسال‌کننده یا تأییدیه فنی از پلیس فتا) باشند، می‌توانند به‌عنوان دلیل اثباتی استفاده شوند. البته بهتر است از طریق سامانه رسمی پلیس فتا، اصالت این مدارک نیز تأیید شود.
ارسال پیام‌های مکرر و بی‌مورد، پیام‌های تهدیدآمیز، یا ایجاد مزاحمت در دایرکت‌ها و پیام‌رسان‌ها می‌تواند مشمول ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (جرم مزاحمت تلفنی و مجازی) شده و پیگرد کیفری داشته باشد.
اگر کسی بدون رضایت، چت یا پیام‌های شخصی را منتشر کند، مشمول نقض حریم خصوصی و نشر اکاذیب می‌شود. حتی اگر محتوای پیام واقعی باشد، انتشار آن می‌تواند با مجازات همراه باشد.
برای طرح شکایت از طریق فضای مجازی می‌توانید:
• به سامانه پلیس فتا مراجعه و گزارش ثبت کنید.
• یا به دادسرای جرائم رایانه‌ای حوزه محل سکونت مراجعه و طرح شکایت نمایید.
شکایت‌ها پس از بررسی اولیه، به کارشناسی فنی ارجاع شده و در صورت احراز صحت پیام‌ها، برای متهم قرار قانونی صادر می‌شود.
چت و گفت‌وگو در فضای مجازی، اگرچه در ظاهر ساده و بی‌ضرر به نظر می‌رسد، اما ممکن است زمینه‌ساز مشکلات جدی حقوقی و کیفری شود. آگاهی از مسئولیت‌های قانونی در این فضا می‌تواند از وقوع بسیاری از جرائم و سوءتفاهم‌ها جلوگیری کند. توصیه می‌شود همواره در تعاملات مجازی خود جانب احتیاط، ادب و احترام را رعایت کرده و از ارسال پیام‌های توهین‌آمیز، تهدیدآمیز یا تحقیرکننده پرهیز نمایید.
مشاوره حقوقی تخصصی درباره جرائم فضای مجازی
در صورت نیاز به مشاوره و پیگیری حقوقی درباره چت‌های مجازی، مزاحمت، تهدید، یا نشر اکاذیب، کارشناسان حقوقی ما در مؤسسه «رهپویان» آماده پاسخگویی هستند.
