رهپویان راهگشای شما درامور حقوقی
وکیل متخصص دعاوی وصل چک
امروزه چک از جمله اسناد تجاری به شمار می رود که در چرخه اقتصاد و تجارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که بسیاری از معاملات نه تنها از طریق پول نقد بلکه به واسطه چک صورت می گیرد. بنابراین، آشنایی با قوانین مربوط به چک و نحوه استفاده و چگونگی وصول آن الزامی می باشد. به علاوه، به کارگیری فرد آگاه در این زمینه،مانند یک وکیل متخصص چک می تواند از بروز مشکلات بعد پیشگیری و وصول چک را به مراتب آسان تر کند.
مطالبی که در این صفحه خواهید خواند :
- تعریف اسناد تجاری
- چک چیست
- چک از چه اجزایی تشکیل شده است
- انواع چک
- تفاوت چک حقوقی و چک کیفری چیست؟
- اساس قانون کدام چک ها بلامحل است و برای آن گواهی عدم پرداخت صادر می شود
- پس از اخذ گواهی عدم پرداخت باید چه اقدامی صورت گیرد
- چک برگشتی چیست و نحوه وصول آن چگونه است
- شرایط رفع سو آثار از چک
- نحوه محاسبه خسارت دیر کرد چک
- موارد تعقیب کیفری چک
- قانون جدید چک ۱۴۰۳
- مدارک و منضمات مورد نیاز برای طرح دعوای ابطال چک
- نحوه ثبت چک های صیادی توسط اشخاص حقوقی
- چک صیادی چیست
- چطور چک صیادی ضمانت صادر کنم
- نقش وکیل متخصص در زمینه چک چیست
- چگونه کار خود را به بهترین وکیل متخصص چک بسپاریم
تعریف اسناد تجاری
اسناد تجاری به کلیه اسنادی که بین تجار و افراد رد و بدل می شو مانند چک، سفته و برات.
چک چیست؟
طبق آنچه در ماده 310 قانون تجارت ذکر شده است: چک نوشته ای که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه (محلی که پول در آن قرار دارد مثل بانک) دارد، کلا یا بعضا مسترد و یا به دیگیری واگذار می نماید. به بیان ساده تر می توان گفت چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده می تواند تمام یا قسمتی از پولی را که نزد بانک دارد پس بگیرد یا به شخص دیگری واگذار نماید.
چک از چه اجزایی تشکیل شده است
به طور کلی هر ورق از چک دارای سه رکن اساسی می باشد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
صادر کننده چک
صادر کننده در واقع صاحب حساب است و اوست که ورق چک را تکمیل و امضا می کند.
دارنده چک
دارنده چک کسی است که چک برای او صادر شده است، چک می تواند در وجه شخصی معینی نیز صادر شود. همچنین کسی که چک از طریق پشت نویسی یا وراثت به او منتقل شده نیز دارنده چک محسوب می شود. طبق قانون تنها دارنده چک می تواند اقدام به شکایت کیفری از چک برگشتی کند. لازم به ذکر است که صدور چک در وجه حامل ممنوع شده است و وجه تنها به کسی که چک به نام او صادر یا پشت نویسی شده باشد پرداخت می شود. و از فروردین ماه سال 1400 مشخصات چک و دارنده آن در سامانه صیادی ثبت شود . و چکی که با این شرح ثبت نشود , حتی در صورت وجود موجودی , امکان وصول آن از بانک میسر نمیباشد .
محال علیه ( پرداخت کننده )
در اسناد تجاری، محل به معنای پول است و چک بی محل به معنای چکی است که پولی در آن حساب وجود ندارد. محال علیه به معنی محلی است که محل یا پول در آن وجود دارد و نگهداری می شود. به علاوه، محال علیه به معنی محلی است که محل یا پول در آنجا وجود دارد و نگهداری می شود. به علاوه، محال علیه در چک صرفا بانک می باشد. لازم به ذکر است، در سند تجاری چک، صادر کننده چک به محال علیه دستور می دهد تا وجه مندرج در چک را به دارنده آن بپردازد.
انواع چک
چک به عنوان یک سند تجاری متداول در معاملات انواع مختلفی داشته که هر کدام در جایگاه خود دارای ویژگی و کارایی خاص می باشد.
چک عادی
چکی است که صاحب حساب آن را در وجه سایر افراد صادر می کند. این نوع چک اعتبار پرداختی خاصی ندارند و تنها به اعتبار صاحب حساب می توان اطمینان کرد.
چک تایید شده
برخلاف چک های عادی این چک ها از اعتبار پرداختی بالاتری برخوردار هستند، زیرا بانک وجود وجه چک را در حساب تایید می کند. به این ترتیب که حساب صادر کننده را به میزان مبلغ مندرج در چک جدا و مسدود می کند و جه تایید شده را تنها به دارنده چک پرداخت می کند.
چک تضمین شده یا بانکی
چکی است که به تقاضای مشتری توسط بانک صادر می شود. یکی از مزایای اصلی این نوع چک تضمین پرداخت وجه توسط بانک است.
چک مسافرتی
چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می گردد.
چک سفید امضا
چکی است که توسط صادر کننده امضا شده است اما نام دارنده، تاریخ چک و سایر موارد در آن قید نشده است.
چک مدت دار
چک یا وعده دار چکی است که امروز برای مدتی بعد صادر شود و تاریخ صدور و سررسید آن متفاوت باشد.
چک رمزدار و بین بانکی
اصولا چک بانکی با درخواست صاحب حساب توسط بانک صادر می شود. این چک قابل وصول به شکل وجه نقد نیست و مبلغ وجه به حساب بانکی شخص مورد نظر واریز می شود. صدور این نوع چک در وجه حامل امکان پذیر نیست
تفاوت چک حقوقی و چک کیفری چیست؟
چک کیفری با رجوع به دادسرا و تنظیم شکایت کیفری قابل پیگیری است و می توان وجه چک و خسارت را از این طریق مطالبه کرد.
در چک کیفری صادر کننده چک بلامحل متهم شناخته می شود و اگر نتواند وثیقه ای برای قرار تامین ارائه کند، زندانی می شود. علاوه بر این به جرم صدور چک بلامحل ممکن است تا دو سال حبس محکوم شود.
چک حقوقی مزایایی چک کیفری را ندارد و دارنده آن باید به دادگاه حقوقی رجوع کند و دادخواست بدهد و وجه چک و خسارت آن را درخواست کند.
صادر کننده چک حقوقی به حبس محکوم نمی شود. در حقیقت مطالبه وجه چک کیفری ساده تر و سریع تر از چک حقوقی است زیرا وصول چک حقوقی آیین دادرسی پیچیده ای دارد.
در چه صورتی قانون صدور چک ها بلا محل است و برای آن ها گواهی عدم پرداخت صادر می شود ؟
در صورتی که در تاریخ صدور چک، موجودی کافی در حساب نباشد.
اگر صادر کننده چک بعد از صدور آن همه یا بخشی از وجه را از حساب خارج کند
اگر صادر کننده بدون علت قانونی دستور عدم پرداخت صادر کند و از بانک بخواهد وجه را نپردازد.
اگر چک اشتباه صادر شده باشد و امضا صحیح نباشد یا قلم خوردگی داشته باشد
اگر فرد با اطلاع از بسته بودن حسابش، چک صادر کند.
راه های ارتباطی با موسسه حقوقی رهپویان
پس از اخذ گواهی عدم پرداخت باید چه اقدامی صورت گیرد
حال که مشخص شد در مواجهه با عدم قابلیت وصول چک باید چه اقداماتی صورت گیرد، در پاسخ می توان گفت فرد مورد نظر می تواند یکی از روش های زیر را انتخاب کند و نسبت به آن اقدام کند.
طرح شکایت کیفری
اقدام از طریق دوای اجرای ثبت
مراجعه به محاکم قضایی حقوقی صالح و درخواست صدور اجرائیه
چک برگشتی چیست و نحوه وصول آن چگونه است؟
هر زمان , به هر دلیل چک در بانک وصول نگردد , به آن در عرف عامیانه چک برگشتی میگویند که دلایل مختلفی میتواند داشته باشد :
از جمله آنکه موجودی حساب کافی نمیباشد و یا اینکه امضای صادر کننده چک با امضای مندرج در حساب بانکی وی تطبیق ننماید و یا ……
لذا در اینگونه موارد بانک موظف است, گواهی عدم پرداخت چک را با ذکر عنوان دلیل آن تنظیم کند و به دارنده آن ارائه دهد .
در چکهای بنفش ( چک های جدید ) که صادر کننده چک وظیفه ثبت آن در سامانه صیادی را دارد , چنانچه این ثبت صورت نگیرد , بانک موظف به وصول و یا تحویل گواهی عدم پرداخت به دارنده نیست . چنین چکی دیگر مشمول امتیازت اسناد تجاری نبوده و صرفا یک سند بدهی مدنی است که با ارائه آن به مراجع قضایی میتوانید بدهی صادر کننده به خود را اثبات نمایید .
و همچنین طرح شکایت کیفری و یا مراجعه به دوایر اجرای ثبت در خصوص این چک میسر نمیباشد .
شرایط رفع سو آثار از چک
بر حسب تبصره 3 ماده 5 مکرر الحاقی قانون مزبور، در هریک از موارد زیر، بانک مکلف است مراتب را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعلام کند تا فورا و به صورت برخط از چک رفع سو اثر شود:
واریز کسری مبلغ چک به ساب جاری نزد بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی که در این صورت بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال، ظرف مدت سه روز واریز مبلغ را به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
ارائه لاشه چک به بانک محال علیه
ارائه رضایت نامه رسمی
ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی
ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
چنانچه صدور گواهینامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده (14) این قانون و تبصره های آن باشد، سو اثر محسوب نخواهد شد.
نحوه محاسبه خسارت دیر کرد چک
تاریخ محاسبه و ملاک برای پرداخت دیر کرد چک برگشتی از روزی که باید چک کارسازی نقد می شود به حساب می آید نه روز صدور چک یا طرح شکایت کیفری و حقوقی.
بنابراین اگر به طور مثال تاریخ مندرج در چک جهت ارائه به بانک سه ماه قبل باشد و شما امروز جهت ارائه به بانک مراجعه و با عدم موجودی یاکسری مواجه شدید ملاک برای محاسبه دیر کرد از دو سال پیش محسوب می شود.
بنابراین باید دقت کنید که مراجعه به بانک جهت کار سازی وجه چک قبل از موعد مقرر عملا بی فایده می باشد.
موارد تعقیب کیفری چک
در صورت که چک صادر شده سفید امضا باشد.
در صورتی که وصول وجه چک منوط به شرط خاصی باشد.
چنانچه در متن چک، قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام تعهد یا معامله است.
در مواردی که چک بدون تاریخ صادر شده باشد.
اقدام از طریق ثبت در دعاوی چک برگشتی
با توجه به اصلاحیه قانون صدور چک مصوب ۱۳۹۷ دارنده چک برگشتی می تواند علاوه بر دادگاه از طریق اداره ثبت اقدام به مطالبه وجه چک به نماید.
چندین نکته حائز اهمیت در این جا مطرح است اینکه فقط اداره ثبت محلی مجاز به رسیدگی می باشد که بانک در حوزه آن اداره مستقر بوده و چک در آن بانک برگشت زده شده باشد.
از جمله معایبی که در اقدام ثبتی می توان مد نظر داشت این است که دارنده چک در اداره ثبت نمی تواند علیه سایر مسئولین چک (ظهرنویس و ضامن) اقدام نمایند بر خلاف دادگاه ها ولی اگر شخصی از طریق شکایت کیفری اقدام کرده باشد میتواند همزمان در ثبت نیز اقدام کند اما در اقدام ثبتی به مراتب هزینه کمتری پرداخت می شود
قانون جدید چک ۱۴۰۳
از فروردین ۱۴۰۰، فقط دسته‌چک‌های جدید از طریق شعب بانک توزیع می‌شوند و این چکها تنها در صورت ثبت در سامانه صیاد اعتبار خواهند داشت.
صادرکننده چک موظف است اطلاعات مندرج روی برگه چک را دقیقاً در سامانه صیاد وارد کند. در صورت عدم وجود چک برگشتی و رعایت شرایط دیگر، ثبت اطلاعات تایید می‌شود.
در این مرحله، چک هنوز به طور رسمی صادر نشده است. گیرنده چک نیز باید کد ۱۶ رقمی چک را در سامانه وارد کرده و تطابق اطلاعات مندرج در چک با اطلاعات سامانه را تأیید کند. پس از این تأیید، صدور چک کامل شده و دیگر قابل تغییر نخواهد بود.
یکی از مزایای مهم قانون جدید چک این است که در صورت برگشت خوردن چک، دارنده چک میتواند بلافاصله درخواست صدور اجرائیه از مراجع قضایی کند.
این موضوع سرعت وصول چک برگشتی را افزایش می‌دهد؛ همچنین تمامی حساب‌های بانکی صادرکننده چک نیز مسدود می‌شود.
مدارک و منضمات مورد نیاز برای طرح دعوای ابطال چک
رونوشت از چک موضوع درخواست ابطال
مدارک و مستندات لازم که دلیل اثبات به سرقت رفتن چک و یا مفقودی و یا معدوم شدن آن باشد .
همانطور که میدانیم دادخواست ابطال لاشه چک هم مانند الباقی دعاوی حقوقی با ادله اثبات مشخص قابل طرح می باشد مانند :
استماع شهادت شهود و مطلعین و تحقیقات محلی
استناد به پرونده کیفری موضوع سرقت
استناد به اقرار متهم در پرونده کیفری
بررسی کارشناسی لاشه چک
استناد به اسناد عادی دیگر
از آنجا که صرف وقت و زمان در اینگونه پرونده ها بسیار مهم است ،باید از یه وکیل چک کمک گرفت.
نحوه ثبت چک های صیادی توسط اشخاص حقوقی
شرکت های حقوقی برای صدور دسته چک مانند اشخاص حقیقی موظف هستند چک صیادی را ثبت کنند. بنابراین امتیاز های سامانه صیاد برای اشخاص حقوقی عبارتند از:
ثبت چک صیادی : جهت صدور چک از حساب جاری شرکت حقوقی
ثبت درخواست از اینترنت بانک حقوقی بانک های مربوطه
تایید درخواست توسط امضاداران سپرده
اجرای درخواست از اینترنت بانک حقوقی
تایید یا رد چک صیادی: مربوط به چک هایی که از سوی سایرین در وجه شرکت حقوقی صادر شده است
انتقال چک های صیادی : مربوط به چک هایی که از سوی سایرین در وجه شرکت حقوقی صادر شده و به تایید شرکت رسیده است
چک صیادی در صورتی که به نمایندگی از طرف هیات مدیره باشد، در صورتی که برای پرداخت از طرف شرکت به مشکل بخورد آیا برای نمایندگان هم به مشکل می‌خورند؟
در صورتی که افراد هیئت مدیره به نمایندگی امضا نموده باشند بله در مورد چک های خودشان (چک های شخصی) به مشکل می‌خورند
چک صیادی چیست؟
چک صیادی به چکهای جدید متحد الشکل گفته می شود. مشخصه این چکها رنگ بنفش و کد شناسه ۱۶ رقمی در بالای چک سمت چپ است . این چکها بدون ثبت و تایید در سامانه صیادی چک ، اعتبار اسناد تجاری را نخواهند داشت.لذا ثبت و تایید این چکها الزامی است .
چطور چک صیادی ضمانت صادر کنم؟
برای صدور چک صیادی برای مواردی مثل چک ضمانت ، چک تخلیه نخست صادر کننده چک باید وارد سامانه ثبت چک صیادی شود و در فیلد بابت ، بابت ضمانت ، تخلیه یا قرض الحسنه را قید نماید .
فراموش نکنید که چکهای صیادی ضمانت یا تخلیه، برخلاف چکهای قدیمی باید حتما تاریخ داشته باشند وگرنه در سامانه قابل ثبت نیستند.می توانید تاریخ را تاریخ پایان قرارداد یا تعهد بزنید.
نکته بسیار مهم برای دارنده چک : توجه کنید که در زمان تایید چک در سامانه نوشته ، مبلغ و تمام مندرجات چک را اول دقیق خوانده ، سپس تایید نمایید تا در آینده دچار مشکل نشوید.
مثلافرض کنید صادرکننده در چک صیادی فیلد بابت قرض الحسنه را در سامانه ثبت کرده که در نتیجه در آینده بعنوان یک اماره برای نپرداختن وجه چک به آن استناد می نماید.
نقش وکیل متخصص در زمینه چک چیست؟
دعاوی چک از حساسیت بالایی برخوردار هستند. اگر به درستی عمل نشود، ممکن است خسارت های مالی بزرگی به افراد وارد شود.
بهترین وکیل دعاوی چک وکیلی است که با دانش و شناختی که از قوانین چک و رویه قضایی دادگاه ها دارد می تواند به خوبی از حقوق موکل خود دفاع کند. برای اینکه وکیلی در حوزه چک مسلط باشد، باید از قوانین مدنی و تجاری مطلع باشد
وظایف یک وکیل چک عبارتند از:
۱.مشاوره حقوقی:
ارائه مشاوره تخصصی به موکلین در مورد قوانین و مقررات مرتبط با چک، راهکارهای قانونی برای وصول چک و نحوه پیگیری‌های حقوقی و کیفری.
۲.پیگیری وصول چک:
پیگیری وصول چکهای برگشتی از طریق مراجع قانونی از جمله دادگاه‌ها و ادارات ثبت اسناد و املاک.
۳.تنظیم و ارائه دادخواست:
تنظیم و ارائه دادخواست‌های حقوقی و کیفری مرتبط با چک به دادگاه‌ها و مراجع ذیصلاح.
۴.ارائه دفاعیات:
دفاع از موکل در جلسات دادرسی و ارائه دلایل و مستندات لازم برای حمایت از حقوق موکل.
۵.مذاکره و میانجی‌گری:
مذاکره با طرف مقابل برای رسیدن به توافق و حل و فصل دوستانه اختلافات مربوط به چک، بدون نیاز به دادرسی طولانی.
۶.تهیه و تنظیم اسناد حقوقی:
تهیه و تنظیم اسناد حقوقی مرتبط با چک از جمله اظهارنامه‌ها، اخطارها و توافق‌نامه‌ها.
۷.اجرای احکام دادگاه:
پیگیری اجرای احکام صادره از دادگاه‌ها و مراجع قضایی برای وصول مبلغ چک و یا توقیف اموال بدهکار.
۸.اطلاع‌رسانی و به‌روزرسانی موکل:
اطلاع‌رسانی به موکل در مورد روند پرونده و ارائه گزارش‌های دوره‌ای از پیشرفت کار.
۹.ارائه راهکارهای پیشگیرانه:
ارائه راهکارهای پیشگیرانه به موکلین برای جلوگیری از بروز مشکلات مرتبط با چک در آینده، از جمله نحوه صحیح تنظیم چک و پیگیری حقوقی به موقع.
چگونه کار خود را به بهترین وکیل متخصص چک بسپاریم
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در چک دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما ، موسسه حقوقی رهپویان شرایطی از جمله:
دستیبای به راهکار قانونی در کمترین زمان ممکن
صرفه‌جویی در هزینه به جهت استفاده از راهکار درست و جلوگیری از اشتباه
پیشگیری از ورود خسارات مالی و یا حتی در مواردی خسارت جانی و تبعات غیر قابل جبران
رعایت امانتداری موکل
بررسی دقیق پرونده قبل از قبول وکالت و آگاه سازی موکل نسبت به پرونده
تلاش برای احقاق حق موکل در کمترین زمان ممکن و در جریان قرار دادن موکل از روند رسیدگی به پرونده
صداقت با موکل و پرهیز از بیان توانایی‌های غیرقانونی و بلوف
سوالات متداول
خیر، طبق ماده‌ی ۲۳ قانون جدید صدور چک، اگر در متن چک ذکر کنیم “بابت تضمین”، دارنده نمی‌تواند برای اجراییه مستقیما به دادگاه مراجعه کند.
خیر، نمی‌توان بابت چکی که تاریخ صدور با پرداخت آن متفاوت است یا به بیان دیگر وعده دار است، شکایت کیفری کرد.
همه چک ها از نظر ظاهری مثل هم هستند. فقط تفاوت در لوگو هر بانک است
صادر کننده وظیفه ثبت چک در سامانه صیاد را دارد. پس از ثبت چک توسط صادرکننده، دارنده می تواند استعلام چک را بگیرد و می تواند اطلاعات چک را تایید و یا رد نماید.
