رهپویان راهگشای شما درامور حقوقی
وکیل تصرف عدوانی
وکیل تصرف عدوانی یک وکیل متخصص در امور حقوقی و کیفری مرتبط با موضوع تصرف غیرقانونی املاک و مستغلات است.
تصرف عدوانی در اصطلاح حقوقی به معنای تصرف مال غیرمنقول به‌صورت غیرقانونی، بدون مجوز و برخلاف اراده مالک یا متصرف قانونی آن است.
مطالبی که در این صفحه خواهید خواند
- تعاریف انواع تصرف عدوانی از نظر قانون
- رابطه ممانعت از حق با تصرف عدوانی
- مفهوم مزاحمت
- تفاوت مزاحمت با ممانعت از حق
- نکاتی در مورد تصرف عدوانی
- برای رسیدگی به این نوع تصرفات باید چه اقدامی کرد؟
- تصرف حقوقی
- تصرف کیفری
- ارجحیت تصرف کیفری نسبت به حقوقی
- وجود شبهه در تصرف عدوانی
- وکیل تصرف عدوانی و مدعی تصرف عدوانی
- ارکان تصرف عدوانی
- انواع دعاوی مربوط به تصرف عدوانی
- چگونه کار خود را به بهترین وکیل دعاوی تصرف عدوانی بسپاریم؟
تعاریف انواع تصرف عدوانی از نظر قانون
دعاوی حقوقی مرتبط با تصرف، سه نوع دعوا وجود دارد:
دعوای تصرف عدوانی: برای رفع تصرف غیرقانونی.
دعوای ممانعت از حق: برای رفع موانع از حق استفاده از مال.
دعوای مزاحمت: برای رفع مزاحمت در استفاده از مال.
این تعاریف و انواع تصرف، پایه‌ای برای شناخت حقوق و تکالیف افراد نسبت به
رابطه ممانعت از حق با تصرف عدوانی
ممانعت یا مانع شدن به این معنا است که افرادی مانع از رسیدن اشخاص به حق و حقوق خود شوند، و آن ها را از رسیدن به حق خود دور کنند، ممانعت زیر مجموعه ی دعاوی تصرف است و این لفظ (ممانعت) در آیین دادرسی مدنی در کنار تصرف عدوانی و ایجاد مزاحمت برای رسیدن به حق آمده است، در واقع به زبان ساده تر ممانعت به این صورت است که شخصی که مستاجر یک منزل می باشد و بابت این مستاجری مبلغی به موجر داده، پس حق استفاده از این ملک را برای خود خریده است حال اگر موجر یا هر فرد دیگری مانع از استفاده از این حق شود، با انجام این کار ایجاد ممانعت برای مستاجر خود کرده است.
مفهوم مزاحمت
دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن، متصرف مال غیر منقول، با ایجاد مزاحمت های خود مانع از تصرفات شخص متصرف قانونی ملک می شود، و این مزاحمت بدون این است که حتی مال را از تصرف، متصرف قانونی خارج کرده باشد
تفاوت مزاحمت با ممانعت از حق
دعوای ممانعت از حق، مدعی علیه از استفاده صاحب حق از مال، ایجاد ممانعت می کند و این ممانعت تا حدی است که استفاده متصرف از مال خود را غیر ممکن می نماید ولو اینکه از تصرفش خارج نمی شود، مانند همان مثالی خانه ا ی که گفتیم. حال فرض کنید فرد با برداشتن کلید خانه مانع از ورود صاحب ملک به منزلش شود، در حالی که در دعوی مزاحمت، استفاده از مال غیر منقول امکان پذیر هست اما این استفاده در اثر ایجاد مزاحمت های مزاحم با مشقت و سختی همراه است.
نکاتی در مورد تصرف عدوانی
نکته ای که باید در نظر گرفت این هست که اگر مال غیر منقول با رضایت متصرف سابق از تصرف او خارج شده باشد و به تصرف دیگری درآید، سپس متصرف سابق، از رضایت خویش پشیمان شده و عدول نماید، عنوان تصرف عدوانی بر فعل متصرف لاحق، صادق نخواهد بود.
و اینکه این تصرف فقط شامل اموال غیر منقول می باشد، و اگر تصرف برای اموال غیر منقولی مانند اتومبیل یا تلفن همراه و … بیفتد دعوی تصرف عدوانی برای این اموال صدق نمی کند.
چنانچه شخصی ملک غیر منقول خود را برای مدتی رها کند، و برای مدت طولانی به آن ملک رجوع نکند، اگر بعد از او شخصی دیگر ملک را به تصرف خود در بیارد، مالک قبلی یا همان متصرف قبلی هیچ حقی در ازای دعوی تصرف عدوانی نسبت به این متصرف ندارد.
برای رسیدگی به این نوع تصرفات باید چه اقدامی کرد؟
قانون برای رسیدگی به این سه نوع دعاوی (تصرف عدوانی، ممانعت از حق، دعوی ایجاد مزاحمت) دو رویکرد کیفری و حقوقی را در نظر گرفته است
تصرف حقوقی
در این نوع تصرف حقوقی خواهان یا مدعی متصرف باید ظرف مدت یک ماه، از زمان تصرف تا زمان شکایت، اقدام به جلوگیری از این تصرف نماید، در غیر اینصورت یعنی بعد از گذشت یک ماه شخص مدعی تصرف باید دادخواست خلع ید نسبت به شخص متصرف را به دادگاه تقدیم کند چرا که بعد از گذشت این زمان نمی تواند شکایت خود را تحت عنوان تصرف عدوانی به دادگاه تسلیم نماید، واضح است که دعوی خلع ید برای مالکیت ملک می باشد، در حالی دعوی تصرف عدوانی هم می تواند نسبت به مالکیت باشد و هم حق تصرف نسبت به ملک یعنی ممکن است مدعی مالک نباشد اما حق تصرف را داشته باشد، مانند مستاجری که یک مال یا ملک را از موجر خود اجاره می کند.
تصرف کیفری
در این نوع تصرف قانون نه مهلتی برای آن در نظر گرفته است و نه دادخواست حقوقی، بلکه در هر زمان قاضی دادگاه موظف است وقتی که شکایت کیفری نسبت به این سه نوع تصرف به او ارجاع داده شود نسبت به رفع تصرف این اموال غیر منقول اقدامات لازم را انجام دهد.
تفاوت دعوای حقوقی و کیفری تصرف عدوانی:
در دعوای حقوقی نیازی به اثبات مالکیت نیست، بلکه تقدم تصرف کافی است.
در دعوای کیفری، اثبات سوء نیت متصرف و قصد غیرقانونی او برای تصرف ملک ضروری است.
ارجحیت تصرف کیفری نسبت به حقوقی
قانون برای این نوع تصرف کیفری و حقوقی هیچگونه تفاوتی قائل نشده است، و چنانچه دعوی رفع مزاحمت، رفع ممانعت و یا رفع تصرف عدوانی به قاضی دادگاه داده شود، قاضی باید نسبت به رفع این ها رای خود را فوری صادر نماید، اما اینکه متصرفات توسط دادگاه مجازات می شوند یا نه تکلیفی است که توسط شاکی رفع تصرفات تعیین می شود یعنی اگر شاکی مدعی مجازات شخص متصرف شود دادگاه باید نسبت به انجام این مجازات اقدامات لازم را به عمل آورد.
وجود شبهه در تصرف عدوانی
در این دعوی تصرف عدوانی بحث و شبهه بر سر این می باشد که آیا مدعی متصرف ملک باید صاحب ملک باشد یا صرف اینکه سابقه ی مالکیت ملک را داشته باشد کافی است، در پاسخ به این شبهه قانون چندین دیدگاه را مدنظر گرفته است:
نظریه یا دیدگاه اول:
شاکی باید صاحب ملک باشد و گرنه نمی تواند طرح دعوی تصرف عدوانی داشته باشد، زیرا این نظریه ظهور در مالکیت یکی از اماره های حقیقت است یعنی اگر مدعی متصرف صاحب حقیقی ملک باشد می تواند طرح دعوی تصرف عدوانی را داشته باشد و در معنای مجازی یعنی شخص مالک نیست فقط نسبت به ملک حق تصرف دارد.
نظریه یا دیدگاه دوم :
مالکیت شرط نیست و سبق (سابقه) داشتن تصرف، مدعی تصرف کافی است، این دیدگاه بیان دارد که صرف این که مالک باشد نیازی نیست چرا که شخصی که نسبت به یک ملک سابقه تصرف طولانی داشته باشد باید نسبت به این تصرف طولانی مدت او احترام داشته و اجازه شکایت از متصرف به او داده شود.
نظریه یا دیدگاه سوم:
شاکی یا باید مالک باشد یا سبق تصرف او مشروع باشد و گرنه صرف سبق تصرف به تنهایی کافی نیست، طبق این دیدگاه مستاجر، کارگر، مباشر و یا اشخاصی که ملکی را از طرف دیگری متصرف می باشند می تواند به قائم مقامی مالک حق شکایت تصرف عدوانی به متصرف را داشته باشند.
نتیجه ای که از این چند نظریه گرفته شد به این ختم شده است که دیدگاه سوم با در نظر گرفتن قوانین مربوط به تصرف عدوانی مورد قبول تر می باشد یعنی لازم نیست که مدعی متصرف حتما باید مالک ملک باشد بلکه سبق یا سابقه ی تصرف او در ملک در صورتی که مشروع باشد این حق شکایت را به او داده است، چرا که تصرف غیر مشروع در نظر شارع و قوانین بی ارزش طلقی شده است.
وکیل تصرف عدوانی و مدعی تصرف عدوانی
گفتیم که تصرف عدوانی عبارت است از تصرف در مال دیگران بدون اجازه مالک و یا قانون و اینکه بدون داشتن سبق تصرف، شخص مدعی تصرف عدوانی باید برای این ادعای خود که فرد متصرف به صورت غیر قانونی در ملک غیر منقول او متصرف شده است دلایل و شواهد محکمه پسندی همراه خود داشته باشد و گر نه احتمال اینکه ملک خود را از دست بدهد زیاد می باشد، چون که رسیدگی به این دعاوی توسط مراجع قضایی سریع و فوری می باشند علت آن هم این است که به شخص مدعی تصرف ملک ظلم شده است، بنابراین فرد شاکی می تواند برای جلوگیری از این ظلم، و ضرر و زیان های بعد آن از یک وکیل تصرف عدوانی کمک و مشاوره بگیرد تا بلکه وکیل، او را برای رسیدن به ملک خود یاری نماید.
ارکان تصرف عدوانی
برای اینکه یک عمل، تصرف عدوانی محسوب شود، وجود سه رکن ضروری است:
مالکیت یاحق تصرف شاکی: شاکی باید بتواند با مدارک و مستندات قانونی، مالکیت یا حق قانونی خود را بر ملک اثبات کند.
تصرف غیرقانونی توسط دیگری: متصرف باید بدون اجازه قانونی وارد ملک شده و آن را تصرف کرده باشد.
عدوان (زور یا خلاف قانون): تصرف باید با عدوان (بدون رضایت و برخلاف قانون) انجام شده باشد.
انواع دعاوی مربوط به تصرف عدوانی
تصرف عدوانی می‌تواند در دو حوزه حقوقی و کیفری مورد بررسی قرار گیرد:
1- دعوای حقوقی تصرف عدوانی:
هدف این دعوا بازگرداندن ملک به مالک اصلی یا رفع تصرف غیرقانونی است.
مالک نیازی به اثبات مالکیت ندارد؛ کافی است نشان دهد که قبل از تصرف عدوانی، ملک در تصرف او بوده است.
2- شکایت کیفری تصرف عدوانی:
در صورتی مطرح می‌شود که متصرف با زور، تهدید، تخریب یا اقدامات مجرمانه ملک را تصرف کرده باشد.
در این مورد، متصرف ممکن است علاوه بر رفع تصرف، به مجازات کیفری نیز محکوم شود.
وکیل متخصص در دعاوی تصرف عدوانی نقشی بسیار مهم و کلیدی در حل و فصل این نوع پرونده‌ها دارد. تصرف عدوانی به وضعیتی گفته می‌شود که شخصی بدون داشتن حق قانونی، مالکیت یا تصرف ملکی را از دیگری سلب میکند. وظایف و نقش وکیل در این دعاوی عبارت است از:
ارزیابی و تحلیل پرونده: وکیل با بررسی مدارک، مستندات و شواهد موجود (مانند سند مالکیت، قراردادها، یا شهادت شهود) وضعیت حقوقی ملک و شرایط تصرف را ارزیابی میکند.
ارائه مشاوره حقوقی: وکیل با توجه به قوانین و رویه‌های موجود، به موکل خود مشاوره می‌دهد و بهترین راهکار حقوقی را برای بازپس‌گیری ملک یا دفاع از حقوق موکل پیشنهاد میکند.
تنظیم دادخواست یا لایحه دفاعیه: وکیل دادخواست تصرف عدوانی یا لایحه دفاعیه‌ای را تهیه و تنظیم میکند که شامل استدلال‌های حقوقی و مدارک مستدل برای اثبات حق موکل است.
حضور در دادگاه: وکیل در جلسات دادرسی به‌صورت فعال شرکت کرده و با ارائه دفاعیات قانونی، از حقوق موکل خود در برابر قاضی دفاع میکند.
پیگیری اجرای حکم: پس از صدور رأی به نفع موکل، وکیل مراحل اجرایی برای بازپس‌گیری ملک یا جلوگیری از تصرف را پیگیری میکند.
پیشگیری از خسارت بیشتر: وکیل می‌تواند اقداماتی مانند درخواست دستور موقت برای جلوگیری از تصرف بیشتر یا تخریب ملک توسط متصرف را به دادگاه ارائه کند.
اهمیت تخصص در این حوزه: قوانین مربوط به دعاوی تصرف عدوانی، مانند قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مجازات اسلامی، نیاز به تفسیر و اجرای دقیق دارند. یک وکیل متخصص با آگاهی از این قوانین و تجربه عملی، می‌تواند بهترین نتیجه را برای موکل خود به ارمغان آورد.
چگونه کار خود را به بهترین وکیل دعاوی تصرف عدوانی بسپاریم؟
بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص در دعاوی تصرف عدوانی دارند.
برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، موسسه حقوقی رهپویان شرایطی از جمله:
1- دستیبای به راهکار قانونی در کمترین زمان ممکن
2- صرفه‌جویی در هزینه به جهت استفاده از راهکار درست و جلوگیری از اشتباه
3- پیشگیری از ورود خسارات مالی و یا حتی در مواردی خسارت جانی و تبعات غیر قابل جبران
4- رعایت امانتداری موکل
5- بررسی دقیق پرونده قبل از قبول وکالت و آگاه سازی موکل نسبت به پرونده
6- تلاش برای احقاق حق موکل در کمترین زمان ممکن و در جریان قرار دادن موکل از روند رسیدگی به پرونده
7- صداقت با موکل و پرهیز از بیان توانایی‌های غیرقانونی و بلوف
سوالات متداول
۱. مدارک مالکیت
۲. مدارک اثبات تصرف قانونی پیشین
۳. شهود
۴. اسناد و مدارک مربوط به تصرف عدوانی
۵. دلایل مرتبط با زمان و نحوه تصرف عدوانی
خیر، ارسال اظهارنامه رسمی برای طرح دعوای تصرف عدوانی الزامی نیست
بهتر است دعوی را علیه همه متصرفان شناخته‌شده مطرح کنید.
در صورتی که امکان شناسایی همه وجود ندارد، علیه متصرف اصلی شکایت کنید و از دادگاه بخواهید تا در جریان رسیدگی سایر افراد را شناسایی کند.
این روش اطمینان می‌دهد که حکم دادگاه به‌طور کامل قابل اجرا باشد.
تصرف عدوانی شامل اموال مشاع نیز می‌شود، و هر یک از مالکان مشاع حق دارند برای حفاظت از سهم خود، علیه متصرف عدوانی شکایت کنند. دعوی تصرف عدوانی چه علیه شریک مشاعی و چه علیه شخص ثالث قابل طرح است، اما بهتر است با توجه به جزئیات و مدارک موجود، پرونده به دقت تنظیم شود تا حقوق تمامی شرکا رعایت شود.
طولانی شدن روند پرونده می‌تواند منجر به هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌های کارشناسی، دادرسی‌های جدید، و یا دستمزد اضافی وکیل شود. با این حال، شاکی می‌تواند در صورت پیروزی، بسیاری از این هزینه‌ها را از خوانده مطالبه کند. برای جلوگیری از افزایش هزینه‌ها، پیگیری منظم و همکاری با یک وکیل متخصص توصیه می‌شود.
اصل بر این است که خسارتی به متصرف عدوانی پرداخت نمی‌شود. اما در شرایط خاص، مانند اثبات حسن نیت یا آسیب‌های غیرقانونی در اجرای حکم، امکان طرح درخواست خسارت وجود دارد.
اگر دادگاه تصرف عدوانی را تأیید کند، حکمی به نفع خواهان (مالک یا متصرف قانونی) صادر می‌شود.
طرح دعوای تصرف عدوانی علیه مستأجر ممکن است، اما موفقیت این دعوا وابسته به شرایطی مانند پایان مدت اجاره یا فسخ قانونی قرارداد است. در مواردی که رابطه استیجاری میان طرفین وجود دارد، دعوای تخلیه ید اغلب راهکار مؤثرتری است.
دعاوی تصرف عدوانی تنها محدود به املاک (اموال غیرمنقول) نیستند و در مورد اموال منقول نیز قابل طرح‌اند. اما باید توجه داشت که نحوه اثبات و شرایط رسیدگی به این دو نوع دعوا با یکدیگر متفاوت است.
خیر، هر گونه تصرف ناحق در ملک دیگری الزاماً عدوانی تلقی نمی‌شود. برای آنکه تصرفی به‌عنوان تصرف عدوانی شناخته شود، باید شرایط و ارکان خاصی وجود داشته باشد. در غیر این صورت، ممکن است تصرف غیرقانونی باشد، اما عدوانی تلقی نشود.
